Avrupa Açık Bilim Bulutu (European Open Science Cloud - EOSC, https://eosc-portal.eu/); Avrupa Komisyonu tarafından başlatılan ve Avrupa'daki araştırmacılar, kurumlar ve paydaşlar arasında bilimsel verilerin paylaşımını ve iş birliğini teşvik etmeyi hedefleyen bir platformdur. EOSC, Avrupalı araştırmacıların çeşitli araştırma alanlarından gelen verileri bir araya getirerek; araştırma, yenilik ve eğitim amacıyla kullanılabilen verilerin, araçların ve hizmetlerin yayınlanmasına, bulunmasına ve yeniden kullanılmasına olanak tanır.
EOSC, diğer ulusal ve uluslararası araştırma altyapıları ile birlikte çalışabilir. Ayrıca araştırma verilerinin; bulunabilir, erişilebilir, birlikte çalışabilir ve yeniden kullanılabilir olmasını sağlayacak şekilde tasarlanmıştır. Çok çeşitli veri ve hizmetlere tek noktadan erişim sağlayacak ve araştırmacıların ihtiyaç duydukları verileri bulmalarını ve kullanmalarını kolaylaştırmayı hedeflemektedir.
EOSC, araştırma verilerinin paylaşımını ve iş birliğini teşvik etmek için çeşitli faaliyetler yürütür. Bu faaliyetlerden bazıları şunlardır:
İş birliği ve ağ oluşturma: EOSC; araştırmacıların, kurumların ve diğer paydaşların birlikte çalışmasını teşvik eder. Bu özellik; farklı araştırma grupları arasında iş birliğini artırır, bilgi ve deneyim paylaşımını kolaylaştırır.
Altyapı ve araçlar: EOSC; araştırmacıların veri depolama, paylaşımı, analizi ve iş birliği için kullanabilecekleri altyapı ve araçlar sunar. Bu sayede, araştırmacıların veri yönetimini kolaylaştırır ve daha verimli çalışmalarını sağlar.
Standartlar ve iyi uygulamalar: EOSC, açık bilim ilkelerine uyumlu standartları ve iyi uygulamaları teşvik eder. Bu uygulamalar; veri paylaşımı, veri yönetimi ve diğer ilgili süreçlerde tutarlılığı ve kaliteyi arttırır.
EOSC, Avrupa'da gerçekleştirilen birçok proje parçasından oluşmaktadır. EOSC'nin Avrupa'daki araştırmacıların, veri paylaşımı, iş birliği ve bilimsel bilgiye erişim konularında desteklenmesi hedefi doğrultusunda oluşturulmuş projelerden bazıları şunlardır:
EOSC-hub: EOSC-hub, EOSC'nin altyapısını oluşturan projelerden biridir. Araştırmacıların EOSC platformuna erişimini ve hizmetlere bağlantısını kolaylaştırmayı hedefler. Veri ve araştırma hizmetlerine erişimi geliştirmek, araştırma topluluğunu bir araya getirmek ve bilimsel iş birliğini teşvik etmek için çalışmalar yapmaktadır.
OpenAIRE-Advance: OpenAIRE-Advance, Avrupa'da bilimsel bilgi paylaşımını ve iş birliğini artırmayı hedefleyen bir projedir. Açık erişim ve açık bilim prensiplerini teşvik eder ve araştırmacıların, çalışmalarını paylaşmaları ve erişilebilir hale getirmeleri için araçlar ve hizmetler sunar.
EOSC-Life: EOSC-Life, yaşam bilimlerindeki araştırmaları desteklemeyi amaçlayan bir projedir. Biyomedikal ve biyolojik verilerin paylaşımını kolaylaştırır, analitik araçlara erişimi geliştirir ve araştırmacıların iş birliği yapmasını sağlar. Bu proje çoğunlukta; veri yönetimi, veri entegrasyonu ve veri analizi konularına odaklanmaktadır.
ENVRI-FAIR: ENVRI-FAIR, çevre araştırmalarında açık erişimi ve veri paylaşımını teşvik etmeyi amaçlayan bir projedir. Veri ve hizmetlerin uyumlu, erişilebilir, paylaşılabilir ve yeniden kullanılabilir (FAIR) olmasını sağlamak için standartlar ve yönergeler geliştirmektedir.
SSHOC: SSHOC (Social Sciences and Humanities Open Cloud), sosyal bilimler ve beşeri bilimlerdeki araştırmaları desteklemek için oluşturulan bir projedir. Veri paylaşımı, araştırma araçlarına erişim ve bilimsel iş birliğini kolaylaştırmak için çeşitli hizmetler sunar.
EOSC-hub, OpenAIRE-Advance, EOSC-Life, ENVRI-FAIR ve SSHOC; EOSC projelerinin sadece birkaç örneğidir. EOSC'nin geliştirilmesi ve genişletilmesi için farklı disiplinlerden birçok farklı projesi bulunmaktadır. Genel olarak EOSC projeleri, Avrupa'da araştırma yapılma şekli üzerinde önemli bir etki yaratma potansiyeline sahiptir. Bu projeler, EOSC platformunun; araştırmacıların verileri ve hizmetleri paylaşmalarını kolaylaştırarak bilimsel ilerlemenin hızlanmasına ve yayınların daha erişilebilir olmasına yardımcı olacaktır.
Bunların yanı sıra EOSC platformu, popüler ve özellikle Avrupa’da sık kullanılan açık bilim platformdur. 300’ün üzerinde sağlayıcıya sahiptir ve 200 binin üzerinde araştırma verilerine ulaşım imkanı sağlamaktadır. Birçok finansman desteği almıştır. Özellikle RDA/EOSC Future projesi, 1 milyon Euro’luk bir bütçeye sahiptir. Ayrıca EOSC platformunu Avrupa’da kullanan kişi sayısı 1.8 milyondur. Bunun yanında en aktif EOSC kullanıcıları Almanya, Fransa ve İngiltere’dir. En popüler EOSC veri kümeleri ise yaşam bilimleri, fizik ve kimya alanlarındadır.
Sonuç olarak EOSC; hedefi, Avrupa'da bilimsel araştırmaları desteklemek, veri ve bilimsel bilgiye erişimi kolaylaştırmak ve araştırmacılar arasında iş birliğini teşvik etmek olan bir açık bilim platformudur. Bu hedefi doğrultusunda, çeşitli projeler aracılığıyla araştırmacılara; veri erişimi, iş birliği olanakları, altyapı ve araçlar sağlamaktadır. EOSC platformunun etkisiyle araştırmalar daha açık, erişilebilir ve güvenilir olmaktadır. Ayrıca Kurucu ortaklarımızdan Gültekin Gürdal; EOSC platformu hakkında İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü'nde düzenlenen Açık Bilim Bulutu Eğitmen Eğitimi Çalıştay'ında ülke çapındaki farkındalık çalışmalarının ilk adımını atmış, Türkiye’deki üniversite ve araştırma kurumlarından farklı bilim dallarındaki araştırmacı, akademisyen ve kütüphaneciyi bir araya getirmiştir.
Comments